#تفاوت عشق زمینی وعشق خدایی
سوال:چرا به وجود آمدن رابطه عاشقانه بين دو انسان از به وجود آمدن رابطه عاشقانه و معنوي انسان با خدا خيلي آسان تر و عادي تر است؟ با آن که مي دانيم چقدر خدا عاشق ماست و اين همه به ما نعمت داده؟!!
پاسخ:چون ما مادي هستيم و ارتباط برقرار کردنِ دو انسان مادي با يکديگر ساده است. افرادي که ظرفيت وجودي و معنويات را در خودشان گسترش نداده اند، ارتباط با عالم معنويات برايشان سخت است و نمی توانند باطن اعمال را به سادگی مشاهده کنند. ما خداوند را به چشم نمی بینیم و خیلی اوقات مهر و لطف او را هم در امور مادی به وضوح نمی توانیم مشاهده کنیم.
تقويت ارتباط عاشقانه با خداوند و اولياي معصومين عليهم السلام قبل از هرچیز با شناخت و معرفت حاصل می شود. پس در ابتدا باید سطح معرفت خود را نسبت به حق تعالی بالا برد. هنگام صحبت كردن با فردي بزرگوار و داراي مقامات عالي، اگر انسان نسبت به او شناخت نداشته باشد، نه تنها از هم صحبتي با او لذت نمي برد، بلكه ممکن است حتی ادب حضور و هم كلامي با او را نيز رعايت نكند. ما هرگز از یک شیء مجهول لذت نمی بریم و تا آن را نشناسیم نمی توانیم بدان ابراز علاقه یا نفرت کنیم.
پس هر چه معرفت و آگاهیمان به امری بیشتر شود نفرت یا محبت ما نسبت به آن بیشتر خواهد شد. با این حساب ما هر چه معبود را بهتر و بیشتر بشناسیم و با صفات رحمانیت و رحیمیت و نعمت بخشی او آشنا شویم، محبت او، و به تبع محبت، ارتباط با او در ما بیشتر می شود.
و زمانی که محبت بیشتر شد، باید این محبت را با عمل کردن به دستورات، ارتقا داد. کساني که دلشان با خداوند پيوند دارد و محو جمال و جلال خداي متعال هستند و با قلب شان به او اقبال مي نمايند, ايشان بهترين لذت برندگان از عبادت و نيازگويي با خداي هستي هستند.
در بحث روش تحصیل محبت خداوند، علاوه بر عنوان محبت، به عنوان عبادت و اطاعت و معرفت نیز باید توجه نمود؛ زیرا این سه عنوان (معرفت، محبت و عبادت) كاملاً به هم مربوطند و محبت ریشه در معرفت و عبادت دارد. گاهى محبت معلول معرفت است و گاهى علت آن و همچنین، محبت گاهى علت عبادت است و گاهى معلول آن. بنابراین براى روشن شدن بحث لازم است روابط این سه عنوان مورد بررسى قرار گیرد تا دقیقا آشكار شود كه جایگاه محبت در كجا است و عوامل و اسباب تحصیل و تحریک آن كدام است.